Tai chi werd in de jaren ’70 uit China naar het westen gebracht door verschillende meesters en heeft een grotere naamsbekendheid dan chi kung.
De lengte van 'de vorm' kan varieren. Zo heeft de oorspronkelijke Yang stijl 108 - 121 bewegingen.
Eén van de doelen van tai chi is om meer 'in je lichaam' te komen, het verenigen van 'body & mind'.
Het is een kunst om bij het leren van de vorm niet te veel 'in je hoofd' te zijn.
Om vertrouwd te raken met tai chi wordt vaak begonnen met het leren van een korte 'set' en chi kung oefeningen die zijn afgestemd op de houdingen en bewegingen in de 'set'. Als je deze onder de knie hebt, kan je kijken naar langere vormen, variaties binnen de stijl en naar andere stijlen. En elke stijl heeft naast de 'lege handvorm' vormen die met de traditionele wapens worden uitgevoerd zoals zwaard, sabel, stok en speer.
'Pushing hands' (beter is 'sensing hands') is een soort spel waarbij armen en handen worden gebruikt om je tegenstander uit balans te brengen. Terwijl je zelf wel in balans blijft. Het wordt ook wel 'tai chi sparren' genoemd. In de confrontatie met je opponent ontdek je je patronen en leer je hoe je onder druk je eigen ruimte en rust kunt behouden.
Sinds de jaren 50 bestaat er de officiele 24 Form, gebasseerd op de Yang-stijl. Deze vorm is zowel in als buiten China zeer populair geworden.
De accenten binnen een stijl kunnen liggen op gezondheid (vloeiend, langzaam), martial arts (snel, wendbaar, explosief) en/ of meditatie (kalmeren van de geest). En de bewegingen kunnen meer 'intern' of meer 'extern' worden uitgevoerd.
De stijl is een onderdeel van Tai Chi.
Betekenis Tai chi
Tai chi verwijst naar de Taoistische traditie/ filosofie. Tai betekent 'het grootse' of 'allerhoogste'. Chi (of ji) betekent 'extreem, absoluut, uiterst (en is iets anders dan de 'chi' als in chi kung). Tai chi wordt vertaald met 'het grootse ultieme', het uiterste.
Taiji is ook de naam voor het bekende yin/ yang symbool. Het yin-yang teken staat voor alles dat er bestaat en de wisselwerking tussen de oerkrachten yin en Yang. Er is geen Yin zonder Yang. Zoals de voorkant van een hand gepaard gaat met de achterkant van die hand.
Taiji wordt gebruikt in verband met bewegingskunst, martial arts (gevechtskunst) en met levenshouding.
Tai chi brengt de tegenpolen in balans. De bewegingen stimuleren dat de 'chi' (levensenergie) vrij door het lichaam kan stromen. Taiji is de kunst van het omgaan met yin/yang.
Taiji als bewegingskunst kent veel verschillende niveau's. Van 'lekker sporten' tot een 'ínterne bewegingskunst'. De bewegingen ontstaan dan van binnenuit en zijn verbonden; als één punt beweegt, beweegt alles. Tegenover bewegingen die lokaal worden aangezet door de grote bewegingsspieren.
Beschrijvingen zijn 'bewegende meditatie' (vs. 'staande meditatie'/ chi kung), ' beweging in rust' en 'evenwicht in beweging'.
Bij een 'interne benadering' worden de korte of lange vormen gebruikt om uiteindelijk te komen tot 'geen vorm'.
Veel trainingen blijven echter 'steken' in het willen beheersen van de vorm en het maken van mooie, uiterlijke bewegingen die heel precies op een bepaalde manier uitgevoerd moeten worden. Belangrijke vragen als 'wat wil je trainen' en 'wat is een effectieve manier', zijn dan verloren gegaan. Bij Tai chi wordt het lichaam op een bepaalde manier gebruikt. Als je de principes/ fundamenten (zoals ontspanning en structuur) niet leert, zal je veel missen van wat er mogelijk is op het gebied van gezondheid en gevechtskunst.
Bij martial arts wordt het Taiji Chuan genoemd. Chuan betekent 'vuist'. Taiji chuan wordt vertaald als 'het ultieme boksen'. Het is zelfverdediging volgens de principes van yin/ yang. Het gaat dan vooral om snelheid en wendbaarheid en het kunnen verzamelen en gericht afgeven van energie. "Krachtig en meegaand als bamboe'. Ook hier vind je vele stijlen en nuances. Er zijn hardere (Yang-) en zachtere (Yin-)stijlen. Elke stijl kent 'martiale toepassingen', die ook worden gebruikt om de achtergrond van een houding/ beweging te verdiepen. het is . Als het je echt gaat om 'krijgskunst' is de Chen-stijl wellicht meer geschikt voor je. Probeer het uit!
Gevechtskunst kan ingezet worden als een instrument om veel van jezelf en het leven te leren. Van een aantal martial arts meesters is bekend dat ze zeer vertrouwd zijn met het gedachtengoed van het Taoïsme en in de loop van hun carrière 'wijze mensen' zijn geworden.
Als levenskunst verwijst het naar de filosofie van het Taoïsme. Een systeem van lichamelijke en geestelijke ontwikkeling dat is gebaseerd op het ont-wikkelen van je natuurlijk-heid en in-balans-zijn. In balans zijn (budhistisch: het volgen van de de middenweg) is niet voorzichtig/ risicoloos in het midden proberen te blijven, maar niet verstoord raken door de uitslagen rondom het midden.
Innerlijke ontwikkeling door het verfijnen en harmoniseren/ balanceren van lichaam, bewust-zijn en energie.
Om uiteindelijk uit te stijgen boven alle 'mentaliteit' en concepten.
In de literatuurlijst zijn verschillende inspirerende boeken en video's opgenomen.
In chikung en tai chi worden vormen getraind, om uiteindelijk te komen tot 'zonder vorm'.
“A small movement is better than a big movement
No movement is better than a small movement
Stillness is the mother of all movement”
Wang Xiang Zhai
Tai chi stijlen
Over de oorsprong van tai chi zoals we dat nu kennen, wordt nog veel gediscussieerd. Meestal lees je dat het rond 1600 is ontstaan. De pogingen om de mogelijkheden van het menselijke lichaam en geest te benutten voor verdediging of aanval is natuurlijk veel ouder: zolang mensen met elkaar ruzie maken en hun standpunten fysiek willen 'toelichten' of de ander willen domineren/ verslaan. Sommige bronnen gaan ervan uit dat tai chi uiteindelijk voortkomt uit Tao Yin, de oudste vorm van chi gong.
In de loop van de eeuwen zijn honderden bewegingsvormen ontstaan, waaruit later verschillende 'stijlen' zijn gevormd. De voornaamste stijlen zijn Chen, Yang, Wu, Woo en Sun. Het verschil in de stijlen uit zich in hun principes, beweging en toepassing.
De stijlen zijn onderverdeeld in substijlen van leraren die er hun eigen specifieke vaardigheden aan hebben toegevoegd of de vorm hebben verkort.
Er kunnen verschillende hulpmiddelen (stok, waaier) en wapens (zwaard, sabel, speer) worden gebruikt om je techniek te verbeteren. Het maakt de oefeningen ook aantrekkelijker.
Er zijn veel leermethoden. Bij de klassieke Chinese benadering ligt het accent op het observeren en nadoen van de leraar. De westerse mens heeft vaak meer behoefte aan kennis van de achtergrond van een houding/ beweging, een focus. Doceren van kennis is belangrijk om de omstandigheden voor het zelf-ervaren optimaal te maken.
In de praktijk
Als je op internet zoekt op 'tai chi' vind je honderden 'hits'. De ene school is meer op 'martial arts' gericht dan de ander. Sommige geven les in één of meer vormen van taiji.
Over 'spiritualiteit' wordt veel geschreven. Sommige scholen weten zich geïnspireerd door één of meer meerdere levensbeschouwelijke stromingen, zoals Taoïsme, Boeddhisme én Confucianisme.
Kies een school/ leraar waarbij je je vertrouwd voelt. Een proefles geeft een aardige indruk en verplicht je tot niets. Je merk al snel of een leraar een lesje afdraait of dat hij / zij een gepassioneerd liefhebber is en ervaring gedosseerd over wil en kan dragen.
Als je een aantal jaren ervaring hebt met één vorm binnen één stijl, is het aan te raden om een andere vorm of stijl te oefenen. Het zal je een verdieping geven in je 'eigen stijl'. Om uiteindelijk de stijl/ vorm los te kunnen laten.
In onze trainingen richten we ons op 'gezondheid, ontspanning en 'mindfulness'. Uitgangspunt zijn de principes achter tai chi en chi kung. We gebruiken verschillende bewegingen en houdingen uit tai chi-sets om die principes te leren en tot uitdrukking te brengen. Het accent ligt op de 'interne bewegingskunst' en het ontwikkelen van een daarbij passende innerlijke houding.
In trainingen voor gevorderden worden 'pushing hands' en oefeningen uit de 'martial arts' gebruikt voor het verbeteren van de conditie en versterken van lichaam/ geest.
Zie de pagina met links voor enkele illustrative en leerzame video's op Youtube.