De houdingen en bewegingen zijn gericht op het openen van je lichaam en het doorstromen van 'energie'.
Chi kung wordt in China al duizenden jaren gebruikt voor het verbeteren en behouden van gezondheid, voor krijgskunst en voor healing.
Het is gegrond in de oude spirituele tradities van Boedhisme en Taoisme. Zie ook achterliggende principes.
De aandacht van de meeste vormen van chi kung is gericht op ontspanning, lichaamsbewustzijn en vitaliteit.
En zeer geschikt om te herstellen van de vele 'indrukken' en stress die we in het dagelijkse leven opdoen.
De oefeningen zijn opgezet voor specifieke aandoeningen zoals artritis, carpaaltunnelsyndroom, rugpijn, chronische vermoeidheid, Parkinsonisme en vrijwel elke vorm van disfunctioneren van het lichaam.
Er bestaan echter geen 'quick fixes'. De achtergrond van een chronische- of systemische ziekte is een complex van oorzaken en die zich in de loop van de tijd hebben ontwikkeld. Het is niet waarschijnlijk dat dit 'op te lossen' is door eens per week een les te volgen. Het vraagt een diepgaand commitment, vertrouwen, overgave en vele uren trainen. Als je op fysiek niveau een onbalans/ ongemak ervaart, kan dat een uitnodiging zijn om ook te kijken naar andere niveau's (emotioneel/ mentaal/ spriritueel). Onderdrukken van symptomen (bijv. door medicatie) kan op langere termijn leiden tot het verergeren van symptomen. Er zijn vele boeken geschreven over 'de zin van ziek zijn' en hoe je op meerdere niveaus kunt genezen.
Er is de afgelopen jaren veel onderzoek gedaan naar de medische effecten van chi kung en tai chi. Vaak in samenhang met andere vormen van TCM, zoals acupunctuur. Een informatieve website is die van 'Medical Research on Tai Chi & Qigong.
Zhan Zhuang chi kung is één van de meest oorspronkelijke stijlen. Deze stijl is in de jaren 80 met name door Master Lam Kam Chuen in het westen geintroduceerd.
Er zijn staande, zittende en liggende houdingen. Zhan Zhuang chi kung is gericht op het versterken van binnen uit. Als je regelmatig traint, ook al is dat 10 minuten per dag, zal je merken dat je fysiek, emotioneel en mentaal sterker wordt.
Zhan Zhuang (ZZ) is ontwikkeld als de basis van een trainingssysteem, Da Cheng Chuan, zie achtergronden van Zhan Zhuang Chi kung en de literatuurlijst.
De basishoudingen 'wu chi' en de 'boomhouding' (of 'het omarmen van een boom') worden in vele stijlen van chi kung en tai chi gebruikt.
Houdingen voor gevorderden dagen uit om ook onder druk steeds meer te ontspannen en veerkrachtig te blijven.
In de lessen worden oefeningen uit Zhan Zhuang chi kung aangevuld met andere elementen uit Da Chen Chuan (zoals shi li - 'powertesting', pushing hands en staptraining) en tai chi.
De oefeningen die wij gebruiken in de standaard trainingen zijn zacht en gericht op het versterken van je gezondheid en weerbaarheid. Je leert hoe je energie kunt voelen, op kunt bouwen en in je dagelijkse leven kunt gebruiken. In trainingen voor gevorderden en workshops worden specifieke aspecten belicht en uitgewerkt.
Enkele doelen/ effecten van chi kung:
- Vergroten van je lichaamsbewustzijn. Je merkt het eerder waar je onnodig spanning vasthoudt.
- Je kunt dieper en vaker ontspannen. Lichaam en geest komen tot rust.
- Je energiebanen worden geopend, zodat de energie overal goed kan doorstromen.
- Afvalstoffen worden beter afgevoerd en je hebt meer energie tot je beschikking.
- Versterken van je lichaam, je beschikt over meer energie, je kunt meer aan.
- Energie leren voelen en laten circuleren, versterken en bewaren.
Dit gebeurt door stille lichaamshoudingen ('dynamisch staan'), eenvoudige bewegingen, bewust inzetten van de ademhaling en oefening van de geest.
Chi kung stijlen
Er bestaan honderden vormen van chi kung. Voor een 'stijl' of specifieke oefeningen worden namen van dieren (tijger, draak, etc.) en elementen (water, vuur, etc.) gebruikt, de naam van de familie (Yang, Chen, etc.), het werkingsgebied (chi kung voor de ruggegraad), de naam van levensbeschouwelijke stroming van waaruit ze ontstonden (taoistische chi kung), etc.
Een specifieke stijl gebruikt een iets andere methode, legt accenten op specifieke details.
Bij sommige vormen staat de adem centraal, bij andere vormen volgt de adem de beweging en is ondersteuning van de beweging door adem een aandachtspunt voor gevorderden.
Sommige vormen werken meer met concentratie, andere met meridianen, acupunctuurpunten en chi-stromen en/ of zijn geïnspireerd door de 5 elementen, dieren, etc. Er zijn vormen die meer extern gericht zijn, andere zijn meer intern, waarbij integratie en verbinding centraal staan.
Ook de lesvorm varieert sterk: In een traditioneel Chinees 'leermodel' gaat het om observeren en nadoen. De leraar geeft geen uitleg over de achtergrond. De leraar doet het voor en de leerling doet na wat ie ziet.
De westerse 'mind' heeft meer behoefte aan structuur, enig begrip. Kennis, een beeld, een aandachtspunt kunnen net die richting, ruimte en motivatie geven om te komen tot je eigen ervaring. De ene persoon heeft meer behoefte aan uitleg/ richting dan de ander. Uiteindelijk gaat het om de ervaring en is theorie een hulpmiddel.
Gemeenschappelijke factoren in alle serieuze stijlen zijn een goede houding ('alignment'/ uitlijning), ontspanning, intentie, en balans.
Vrijwel elke stijl wordt door de leraren ervan aangeprezen als de meest oorspronkelijke, zuivere vorm die 'de beste resultaten' heeft.
Objectief gezien is er niet een 'de beste stijl'. Iedereen heeft zijn/ haar eigen lijf met aanleg/ mogelijkheden, ervaringen en voorkeuren voor bewegingen/ houdingen en manieren van lesgeven/ overdracht. En zal op basis daarvan een keus maken.
Allertheid is op zijn plaats: Er is een groot verschil tussen de diepgaande, rijke, interne vormen van chi kung en de zgn 'feel good chi kung'. Vanuit PR-overwegingen wordt zo'n stijl al gauw 'medisch' genoemd en zijn er pretenties rondom het opwekken van qi en qi-velden en spontane genezingen. 'Feel good chi kung' heeft echter weinig diepgang, de bewegingen zijn extern en er wordt veel fantasie gebruikt voor het zogenaamd beinvloeden van 'qi' in je lichaam en om je heen. Lekker bewegen met een groep mensen is heerlijk om te doen en genereert een prettige energie. Het is beter voor je lichaam dan het nuttigen van een zak chips voor de buis, maar het is daarmee nog geen effectieve vorm van chi kung.
Om iets vol te kunnen houden is het belangrijk dat je plezier :-) hebt in wat je doet. Een open houding, benieuwd zijn naar wat komen gaat, geeft optimale ruimte voor het zelfgenezend vermogen dat voor iedereen van nature beschikbaar is.
Deze oefeningen en afgeleiden daarvan worden nog steeds gebruikt.
Een voorbeeld hiervan is een reeks bij elkaar horende oefeningen
die 'de 8 gouden brokaten' (ba duan yin) worden genoemd.